Astigmat, sık rastlanılan göz hastalıklarından biri olarak karşımıza çıkıyor. Semptomlar kişiden kişiye belli başlı farklılıklar gösteriyor olsa da ortak nokta hastalığın, görme güçlüklerine neden olmasıdır. Bulanık görme ya da görüşte azalma gibi şikayetlere neden olan göz hastalığı için detaylara geçelim. Belirtiler, tedaviler ve çok daha fazlasını değerlendireceğiz.
Astigmat Nedir?
Astigmat; göz merceğinin ya da ön tabaka korneanın, düzensiz bir eğriliğe ulaşması ile ortaya çıkan yaygın bir göz hastalığıdır.
Oluşumuna göre iki ayrı türden söz edebiliriz. Kornea astigmat ya da merceksi astigmat olarak ayrı türlere göre sınıflama yapmak mümkündür. Dilerseniz bu hastalığın nasıl ortaya çıktığından söz edelim ve bu iki ayrı türü de biraz daha açmış olalım.
Nasıl Ortaya Çıkar?
Sağlıklı bir gözde kornea ve göz merceği, düzgün kavisli bir yapıdadır. Lens yani göz merceği, dışarıdan görünmeyen, nesnelere de odaklanılmasını sağlayan şeffaf yapılı katmandır. Kornea ise gözün en dışında yer alan şeffaf yapılı tabakadır.
Yukarıda da belirttiğimiz gibi bu iki tabaka normal şartlar altında sağlıklı gözlerde, pürüzsüz ve yuvarlak bir eğrilik şeklindedir. Sağlıklı gözlerde bu iki tabakanın şekli korunmuştur ve lens ile kornea ışık ışınlarını doğru bir şekilde kırarak retinaya odaklanmış halde ulaşmasını sağlar.
Eğer kornea ve lens katmanlarında düzensizlik varsa ya da katmanlarda bir eğrilik meydana gelmişse, ışık ışınlarının doğru bir şekilde kırılması sağlanamaz ve haliyle retina üzerindeki odaklamada bozulmuş olur.
İşte kornea ve göz merceğinde düzensiz bir şekilde oluşan eğrilik sonucu ortaya çıkan bu durumda astigmat olarak tanımlanır. Bu hastalığın ortaya çıkışı da farklı nedenlere bağlı olarak değerlendirilebilir. Korneada şekil bozukluklarına neden olan keratokonus gelişmesi, gözde yaralanma ya da dış etkilere bağlı olarak oluşabilecek hasarlar, gözde yapılmış bir ameliyat sonrasında ya da doğuştan gelerek hastalığın ortaya çıktığını görebilirsiniz.
Yukarıda söz ettiğimiz iki ayrı tür konusu da bu kısımda devreye giriyor. Zira kornea ve mercek üzerinde oluşan bozulmalara göre ayrım yapmak gerekiyor.
Burada kornea tabakasında oluşan bozulmalar sonrasında meydana gelen göz hastalığına ise korneal astigmat adı verilir.
Göz merceğinde meydana gelecek olan bozulmalara bağlı olarak gerçekleşen göz hastalığına ise lentiküler astigmat denilmektedir.
Astigmatın Belirtileri Nelerdir?
Ortaya çıkacak olan belirtiler, kişiden kişiye değişiklik gösterebilir. Hastanın gözünün durumuna göre bu belirtilerin daha şiddetli ya da daha hafif ortaya çıkması gibi durumlar da yaşanabilir. Kısa uyarımızı da yaptıktan sonra en sık ortaya çıkan belirtilerden söz edelim.
Ortaya Çıkabilecek Belirtiler
- Trafikte özellikle geceleri görüş bozukluklarına bağlı sürüş zorluğunun çekilmesi
- Gözlerde kaymaların oluşması
- Özellikle geceleri ışık kaynaklarının etrafında parlamalı görüntülerin oluşması
- Gözlerde sık sık medyana gelebilecek sulanma
- Baş dönmesi ve baş ağrısı yaşamak
- Hem uzakta hem de yakında görme bozuklukları yaşamak.
- Göz odaklanarak yapılan işlerde oluşacak göz yorgunluğu.
- İlerleyen durumlarda gözde bulanık görme sorunlarının artması
Tüm bu belirtileri astigmatın belirtileri olarak gösterebiliriz. Fakat dediğimiz gibi vakanın durumuna göre belirtilerin şiddeti ya da belirtilerin türü de değişiklik gösterebilir.
Astigmat Nasıl Görür?
Merak edilen sorulardan birisi de budur diyebiliriz. Kornea ve mercek katmanlarındaki bozulmalardan kaynaklı olarak haliyle görme bozukluğu da ortaya çıkar.
Diğer birçok göz hastalığından farklı olarak burada, hem yakını hem de uzağı görmede sorunlar yaşanabileceğini belirtelim. Işık ışınları doğru bir şekilde kırılıp, retina üzerinde de doğru bir şekilde odaklanmadığı için bulanık görme sorunu yaşanır. Hem yakını görme hem de uzağı görme konusunda bulanık görme ve dağınık görme sorunları ortaya çıkar.
Testler Nasıl Yapılır?
Yukarıda saydığımız belirtilerden bir ya da daha fazlasını yaşıyor ve görme sorunlarıyla da karşı karşıya kalıyorsanız, bu hastalık için detaylı bir göz muayenesi yaptırmanız gerekir. Burada uzman doktorlar çeşitli yöntemlerle beraber bazı testler uygular ve gözün mevcut durumunu analiz eder. Uygulanan bazı testlerden de söz edelim.
Refraksiyon Testi
Bu testi kırılma testi olarak da tanımlayabiliriz. Göze gelen ışınlarda kırılma kusurunun olup olmadığı konusunda belirleme yapılır. Bu testte göz dibinde gönderilen ışınların geri yansımasına göre tanı konur.
Keratometri Testi
Adı üzerinde testte keratometre adı verilmiş bir alet kullanılır. Bu alet ile beraber korneanın eğriliğinin ölçülmesi sağlanır.
Astigmat için Nasıl Tedaviler Uygulanır?
Uzman doktorlar tarafından tanı koyma işlemi gerçekleştirildikten hemen sonra, tedavi aşamasına geçilir. Tedavi için uygulanabilecek olan yöntemleri de hemen aşağı ekliyoruz.
Gözlükler: Astigmatizmayı tedavi etmenin en yaygın yolu düzeltici gözlük takmaktır. Astigmatizmayı düzeltmek için torik lens adı verilen özel lensli gözlükler kullanılır. Bu lensler, kornea veya lensin düzensiz eğrisini düzeltmek için göze giren ışığı belirli bir şekilde bükmek üzere tasarlanmıştır. Kontakt lensler: Kontakt lensler astigmatı olan kişiler için başka bir seçenektir. Torik kontakt lensler gözün şekline uyacak ve astigmatı düzeltecek şekilde özel olarak tasarlanmıştır. Bu lenslerin hem yumuşak hem de sert gaz geçirgen malzemeleri mevcuttur.
Ortokeratoloji: Ortokeratoloji veya Ortho-K, astigmatizmayı düzeltmek için cerrahi olmayan bir yöntemdir. Korneayı yeniden şekillendirmek için gece boyunca özel sert kontakt lenslerin takılmasını içerir. Etki geçicidir, ancak bir veya iki gün sürebilir ve kişinin düzeltici lensler olmadan net görmesini sağlar.
Lazer ameliyatı: Hastalığı daha yoğun olan kişiler için lazer ameliyatı bir seçenek olabilir. Ameliyat, düzensiz eğriyi düzeltmek için bir lazer kullanarak korneanın yeniden şekillendirilmesini içerir. LASIK ve PRK dahil olmak üzere çeşitli lazer ameliyatı türleri vardır.
Lens implantları: İleri düzeylerde şikayeti olan kişiler için lens implantı bir seçenek olabilir. Bu ameliyat, gözün doğal lensinin astigmatı düzelten yapay bir lens ile değiştirilmesini içerir.
Özel durumunuz için en iyi tedaviyi belirlemek üzere bir göz doktoruna danışmanız önemlidir. Astigmatın ilerlemesini izlemek ve düzeltici lenslerinizin güncel olduğundan emin olmak için düzenli göz muayeneleri de önemlidir. Doğru tedavi ile bu göz hastalığına sahip olan kişiler net görüşün ve daha iyi bir yaşam kalitesinin keyfini çıkarabilirler.
