Göz Kuruluğunun Belirtileri Nelerdir?
Kuru göz sendromu yaşayan kişilerin en çok dile getirdiği şikayetler şöyledir:
- Gözlerde Yanma ve batma,
- Gözlerde yoğun kızarıklık,
- Yabancı cisim batması hissi,
- Görmede bulanıklık,
- Gözlerin aşırı sulanması,
- Işığa karsı hassasiyet,
- Gözlerde yorgunluk,
- Gece görüşünde problemler,
- Çok fazla göz kırpma,
Bu şikayetlerin türü ve şiddeti, kişiden kişiye göre değişkenlik gösterebilir. En doğru teşhisi detaylı bir muayeneden sonra göz doktorunuz karar verecektir.
Bknz : Kuru Göz Keratokonus Hastalığının İlerlemesine Sebep Olabilir
Göz Kuruluğu Neden Oluşur?
Göz kuruluğu, birçok farklı etmene bağlı olarak ortaya çıkabilir. Bunlar çevresel ya da hastadan kaynaklı olabilir. Ayrıca yapılan araştırmalara göre de göz kuruluğunu tetikleyen nedenleri şöyle sıralayabiliriz.
- Yaşlanma: Yaş ilerledikçe gözyaşı üretiminin azalmasına bağlı olarak, göz kuruluğu ortaya çıkabilir.
-
- Kaynak: Moss, S. E., Klein, R., & Klein, B. E. (2009). Long-term incidence of dry eye in an older population. Optometry and vision science, 86(8), 763-768.
- Hormonal Değişiklikler : Kadınlarda menopoza bağlı olarak değişen hormonal değişikliklerden kaynaklı göz yaşı üretimi azalabilir.
-
- Kaynak: Ann R Lurati, Menopause and Dry Eye Syndrome
- Blefarit ve Meibomian Bezinin Görevini Yerine Getirememesi : Bu durumda gözyaşı kalitesi bozulur ve buna bağlı olarak göz kuruluğu meydana gelebilir.
-
- Kaynak: Bron, A. J., de Paiva, C. S., & Chauhan, S. K. (2017). TFOS DEWS II pathophysiology report. Ocular Surface, 15(3), 438-510.
- Klima, Rüzgar ve Düşük Nem: Çok fazla şekilde klima, rüzgar ve düşük nemli ortamda bulunmak gözyaşının hızlı buharlaşmasına neden olur ve bu da göz kuruluğuna sebebiyet verebilir.
-
- Kaynak: Abusharha, A. A., & Pearce, E. I. (2013). The effect of low humidity on the human tear film. Cornea, 32(4), 429-434.
- Romatoid Artrit, Sjögren Sendromu: Araştırmalara göre bu tip otoimmün sistemini etkileyen hastalıklar gözyaşı üretimini etkileyebilir.
-
- Kaynak: Foulks, G. N., & Forstot, S. L. (2015). Clinical guidelines for management of dry eye associated with Sjögren disease. The Ocular Surface, 13(2), 118-132.
- Antihistaminik ve Antidepresan Kullanımı: Bu tarz ilaçlar gözyaşı üretimini azaltabileceğinden göz kuruluğuna neden olabilir.
-
- Kaynak: Moss, S. E., Klein, R., & Klein, B. E. (2009). Long-term incidence of dry eye in an older population. Optometry and vision science, 86(8), 763-768
- Lazer Göz Ameliyatları: LASIK gibi göz ameliyatları, gözyaşı üretimini etkileyebilir. O yüzden doğru şartlarda ve doğru hekimle bu işlemleri yapmak bu sorunu en aza indirecektir.
-
- Kaynak: Toda, I., Asano-Kato, N., & Komai-Hori, Y. (2001). Dry eye after laser in situ keratomileusis. American Journal of Ophthalmology, 132(1), 1-7.
Bu klinik araştırmalar göz kuruluğuna neden olan etmenlerdir. Eğer göz kuruluğu sorununuz varsa, kesin teşhis ve tedavi için mutlaka hekiminize danışmanız gerekir.
Göz Kuruluğundan Korunma Yöntemleri nelerdir?
Göz kuruluğundan korunmak için yapılacak bir takım önlemler vardır. Bunlar;
- Klimalı ortamlarda uzun süre bulunmak göz kuruluğu riskini artırır.
- Bulunduğunuz ortamın mümkün olduğunca nemli olmasına dikkat etmelisiniz.
- Su tüketimi göz sağlığı için de oldukça önemlidir. Bu yüzden günlük en az 2 litre su tüketimi oldukça önemlidir.
- Sigara tüketimi ve yoğun sigara dumanına maruz kalma göz kuruluğuna neden olabilir.
- Bilgisayar başında çalışıyorsanız sık sık mola verip gözlerinizi dinlendirmelisiniz.
- Kontakt lens kullanan kişilerin, göz doktorunun tavsiye ettiği şekilde lens kullanımını gerçekleştirmesi gerekir.
- Omega-3 içeren besinler, göz yaşının kalitesini artırabilir. Bu yüzden beslenmenize dikkat etmelisiniz.
- 20-20-20 Kuralı: Her 20 dakikada bir, 20 saniye boyunca en az 20 feet (yaklaşık 6 metre) uzaktaki bir nesneye bakmak göz kuruluğunu azaltabilir.
Kuru Göz Tanısı Nasıl Konur?
Rutin Muayene Programı
Kuru göz sendromunu tespit etmek ve yönetmek için düzenli göz muayenesi şarttır. Bir göz muayenesi sırasında, bir göz doktoru veya optometrist gözlerin gözyaşı üretimini, kalitesini ve miktarını değerlendirecektir. Ayrıca gözyaşının buharlaşma oranını ölçmek ve oküler yüzeyin sağlığını değerlendirmek için testler yapabilirler. Bulgulara dayanarak, göz bakımı uzmanı kişiselleştirilmiş bir tedavi planı önerebilir.
Tanı
Kuru gözün teşhisi zor olabilir çünkü genellikle altta yatan çeşitli nedenleri olan çok faktörlü bir hastalıktır. Neyse ki teknolojideki ilerlemeler, göz doktorlarının bu durumu daha iyi tanımlamasına ve tedavi etmesine yardımcı olabilecek yeni teşhis araçlarının ve tekniklerinin ortaya çıkmasını sağlamıştır.
Bu araçlardan biri de Gözyaşı Kırılma Süresi (TBUT) testidir. Bu test, gözyaşının göz yüzeyinden ayrılması ve buharlaşması için geçen süreyi ölçer. Test sırasında göz doktoru göze az miktarda floresein boyası damlatır ve bu boya gözyaşı filmine karışır. Doktor daha sonra gözü, gözyaşı filminin parçalandığı veya inceldiği alanları aydınlatan özel bir mavi ışık altında gözlemler.
Normal bir TBUT’nin 10 saniye veya daha uzun olduğu kabul edilir. TBUT’nin 10 saniyeden az olması, gözyaşı filminin dengesiz olduğunu ve hastanın kuru göz semptomları yaşama olasılığının daha yüksek olduğunu gösterir.
Bir başka tanı aracı da gözyaşı menisküs yüksekliğinin ölçülmesidir. Gözyaşı menisküsü, alt göz kapağında toplanan küçük gözyaşı havuzudur. Gözyaşı menisküsünün yüksekliği, gözün yüksek çözünürlüklü görüntülerini üreten bir optik koherens tomografi (OCT) makinesi kullanılarak ölçülebilir.
Düşük gözyaşı menisküs yüksekliği, gözlerin yeterince gözyaşı üretmediğini ve hastanın kuru göz semptomları yaşama olasılığının daha yüksek olduğunu gösterir.
Meibomian bezi disfonksiyonu veya meibomit, kuru gözün bir başka yaygın nedenidir. Meibomian bezleri göz kapaklarında bulunan küçük yağ üreten bezlerdir. Bu bezler tıkanır veya enfekte olursa, gözyaşlarının çok hızlı buharlaşmasını önlemek için artık yeterli yağ üretemezler.
Demodex akarlarının da meibomian bezi işlev bozukluğuna ve göz kuruluğuna katkıda bulunduğu bilinmektedir. Bu küçük akarlar göz kapaklarının etrafındaki deride yaşar ve meibomian bezlerinin iltihaplanmasına ve tıkanmasına neden olabilir. Demodex istilası yaşlı hastalarda ve bağışıklık sistemi zayıf olanlarda daha yaygındır.
Neyse ki, kuru göz için suni gözyaşı, reçeteli göz damlaları ve bazı durumlarda meibomian bezi ekspresyonu veya demodeksin çıkarılması gibi tedaviler mevcuttur. Göz doktorları, göz kuruluğunun altında yatan nedenleri tespit ederek, semptomları hafifletmeye ve genel göz sağlığını iyileştirmeye yardımcı olabilecek hedefe yönelik tedavi sağlayabilir.
Kuru Göz Nasıl Tedavi Edilir?
LipiFlow
LipiFlow, gözyaşının yağ bileşenini üretmekten sorumlu olan meibomian bezlerinin tıkanıklığını açmak için termal titreşim kullanan kuru göz sendromu için FDA onaylı bir tedavidir. Tedavi, göz kapaklarına nazikçe ısı ve basınç uygulayarak meibomian bezlerini yağ salması için uyaran bir cihazın gözlerin üzerine yerleştirilmesini içerir. LipiFlow’un kuru göz semptomlarını iyileştirmede ve gözyaşı fonksiyonunu geri kazanmada etkili olduğu gösterilmiştir.
IPL Tedavisi
Yoğun Atımlı Işık (IPL) kuru göz sendromu için başka bir tedavi seçeneğidir. IPL, meibomian bezlerindeki iltihap ve tıkanıklıkları tedavi etmek için yüksek yoğunluklu ışık kullanarak gözyaşı üretimini ve kalitesini artırır. IPL’nin kuru göz semptomlarını azaltmada ve genel göz sağlığını iyileştirmede etkili olduğu gösterilmiştir.
E-Eye
E-Eye, kuru göz sendromunun tedavisinde kullanılan tıbbi bir cihazdır. Tedavi, göz kapaklarındaki meibomian bezlerini uyarmak için darbeli ışık yayan düşük seviyeli bir ışık terapisi cihazının kullanılmasını içerir. Meibomian bezleri, gözleri yağlamak ve gözyaşının buharlaşmasını önlemek için gerekli olan bir yağ üretir.
E-Göz tedavisi, tamamlanması genellikle 15-20 dakika süren non-invaziv bir prosedürdür. Tedavi sırasında hasta cihazın önünde otururken alt göz kapağına bir ışık probu yerleştirilir. Cihaz daha sonra meibomian bezlerini uyararak ürettikleri yağın kalitesini ve miktarını artıran ışık darbeleri yayacaktır.
Klinik çalışmalar, E-Göz tedavisinin kızarıklık, kaşıntı, yanma ve göz yaşarması gibi kuru göz sendromu semptomlarını iyileştirebileceğini göstermiştir. Bununla birlikte, tüm kuru göz tipleri için etkili olmayabilir ve sonuçlar durumun ciddiyetine bağlı olarak değişebilir.
E-Göz tedavisinin sizin özel kuru göz sendromu durumunuz için uygun bir seçenek olup olmadığını belirlemek için bir göz doktoruna veya göz doktoruna danışmanız önemlidir.
Kaynaklar
Tear Film, Contact Lens, and Patient-Related Factors Associated with Contact Lens–Related Dry Eye
Menopause and Dry Eye Syndrome
TFOS DEWS II pathophysiology report
The effect of low humidity on the human tear film
Long-term incidence of dry eye in an older population